24 Kasım 2011 Perşembe

Sinterklaas Folklorik

Bir onceki yazimda Sinterklaas'la ilgili Kasim ayinda Hollanda'da neler oldugunu yazdim, simdi Sinterklaas kisiligi nereden geliyor, kimdir onlari yazayim. Baslamadan once, onceki yazida Sinterklaas'in sadece Schiedam sehrine gelip oradaki sehir muzesinde kaldigini yazmistim, ama sanirim her sehirde bu tur bir karsilama toreni yapiliyor sanirim( herkesin de anlayacagi gibi bu adamlar kostum giymis aktorler tabii ki :))

Simdi (Wikipedia'dan alinti yapiyorum) Sinterklaas'in kokenleri bizim Demre'li Santa Nikola'ya dayaniyor, ama torensel gelenekler daha sonraya mesela somine basina ayakkabi koyma gelenegi 15. yuzyila dayaniyor, amaci da zenginlerin gelip o ayakkabilarin icine hediye ya da para koyarak fakirlere yardim etmelerini saglamak, arsiv kayitlarina gore ilk olarak 5 kasim 1427'de Utrecht'teki Sint Nikola kilisesine ayakkabilar getirilmis, 6 Kasim gunu (Sint Nikola'nin oldugu gun) de ayakkabilara sehrin zenginleri tarafindan hediyeler konulmus.

Cocuklar tarafindan somine basina ayakkabi yerlestirme geleneginin ise 16. yuzyilda basladigina dair kayitlar var. O zamanda cocuklar hediye olarak kucuk oyunca, cikolata, sekerleme vesaire alirlarmis.
17. yuzyilda Jan Steen tarafindan yapilan iki resimde cocuklarin ayakkabilarinin icinden cikan hediyeler acikca gorulur. (Birisi yukarida)


Sinterklaas'in bugunku anlamda tam bir cocuk bayrami olarak kutlanmasi ise 19. yuzyila dayaniyor.
O donemde yaramazlik yapan cocuklara dayak atmanin hicbir ise yaramadigini goren pedagog-egitimci Jan Schenkman Sinterklaas figurunun cocuk egitiminde pozitif motivasyon saglamasi icin kullanilmasi fikrine dayanan tezi (yemegini yersen Sinterklaas'tan hediye alirsin uslu olursan, soz dinlersen vs. ipin ucunu kacirmamak sartiyla ise yaradigini soyleyebilirim, ama cocuklar hikayenin fazla etkisi altinda kalirlarsa bu sefer damlarda catilarda atiyla dolanan ak sakalli nur yuzlu Sinterklaas'in paranoyasiyla sabahi sabah ediyorlar, herseyi tadinda birakmak en iyisi tabii) ile bugunku anlamdaki bayramin temellerini atiyor.

Hiç yorum yok: